BİPOLAR DUYGUDURUM BOZUKLUĞU

“Bipolar ve ilişkili bozuluklar” tanı kategorisi içinde:

•       Bipolar 1 bozukluğu

•       Bipolar 2 bozukluğu

•       Siklotimik bozukluk

olarak adlandırılmış 3 temel rahatsızlık bulunur.

Bipolar bozukluk türlerini ayırtetmek için Mani ve Hipomani terimlerini genel hatlarıyla açmalıyız.

Mani dönemi: En az 1 hafta süreyle ya da hastaneye yatırılmayı gerektirecek düzeyde ise  süreye bakılmaksızın kişinin çok yükselmiş taşkın  bir duygudurumu yaşaması durumudur. Kişi bu süre içinde aşırı bir faaliyet ve hareketlilik halindedir. Günlerce üstüste az uyumasına rağmen uyku ihtiyacı hissetmez, konuşması artmış ve ortamın gereklerini gözetmez şekildedir. Yerli yersiz espriler yapabilir. Övüngenlik ve özgüven artmıştır. Kişinin mali durumunu aşan ve  gereksiz olan alışverişler,  bağışlar  ve yatırımlar yapılır. Cinsel arzu ve faaliyetler artmıştır, uygunsuz cinsel aktiviteler olabilir. Hızlı araba kullanma, kumar, alkol uyuşturucu, kavga gibi davranışlar görülür. Engellenmeye ve çevreden gelen tavsiyelere karşı öfke gelişir.

Hipomani ise, Mani döneminden, süre olarak daha kısa olmasıyla ve belirtilerin daha az şiddetle seyretmesiyle ayrılır.

Bipolar I bozukluğu tanısı koyulduğunda hastanın başvurduğu dönemde bir Mani dönemi geçirdiği  ya da öncesinde bir Mani dönemi geçirmiş olduğu tespit edilmiştir.

Bipolar 2 tanısı koyulduğunda hastanın bir “Hipomani” dönemi ve bir “Depresyon” dönemi geçirdiği saptanmış demektir.

Siklotimi ise uzun bir süre boyunca kişinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini bozan ama duygudurumda hipomani düzeyinde olmayan yükselmeler ve depresyon düzeyinde olmayan inişler yaşadığı bir rahatsızlıktır.

Hastanın bipolar bozukluk tanısı alması, kişinin rahatsızlığının gidişiyle  ilgili bir şiddet belirleyicisi değildir; hayatında bir kez manik atak geçirmiş bir kişi de bipolar bozukluk tanısı alır, bir başka kişi ise yılda bir kaç kez manik atak geçirebilir.

 Yaşam boyu görülme yaygınlığı % 1 civarındadır.

Bipolar bozukluk yaşam boyu sürebilen bir rahatsızlıktır. Ataklar arasında kişi tamamen sağlıklı olabilir ancak bu dönemlerde de sürdürüm tedavisi denilen ve olabilecek atakların önlenmesini hedefleyen bir tedavi uygulanır; çünkü ataklar bazen çok yıkıcı geçer ve tekrarlanması göze alınamaz. Mani ve depresyon atakları sırasında o döneme özgü tedaviler gerekir.

Kişi özellikle manik atak sırasında rahatsızlık yaşadığının çoğunlukla farkında olmaz; bu dönemlerde tedavi başvurusu genellikle hastanın yakınlarının uğraşısıyla olur ve bazen zorunlu tedaviler gerekir.